Waarom word je tijdens je zwangerschap om de haverklap gecontroleerd? En waarom tijdens de overgang niet? We vroegen het aan Monique Brood-van Zanten. Zij is als arts gespecialiseerd op het gebied van vrouwelijke hormonen.
Tijdens een zwangerschap word je standaard periodiek gecontroleerd. Idee voor de overgang?
‘Je bloeddruk periodiek laten controleren is wel goed. Vrouwen met een hoge bloeddruk hebben namelijk vaak meer overgangsklachten. Ze slapen niet meer goed en voelen zich gejaagd, dan krijgen ze hartkloppingen en stijgt de bloeddruk nog sneller.’
Dat klinkt niet goed.
‘Nee, het is dus heel belangrijk voor vrouwen in de overgang dat hun bloeddruk normaal is en niet verhoogd (zie ook kader: ‘Hoge bloeddruk’ ). Maar je hoeft niet op heel veel andere dingen te gaan controleren. Het risico op hart- en vaatziekten op vijftigjarige leeftijd is namelijk niet zo groot. Vertel, als je toch reden hebt om te vermoeden dat je iets mankeert, in ieder geval ook aan je huisarts hoe je cyclus verloopt.’
[services_wrap][services columns=”” align=”” image=”” title=”” ]Hoge bloeddruk
Vrouwen met hoge bloeddruk hebben vaak meer last van overgangsklachten. Ze slapen niet meer goed en voelen zich gejaagd, dan krijgen ze hartkloppingen en stijgt de bloeddruk nog meer.
Let op je zoutinname, beperk alcoholgebruik en zorg voor een goed gewicht. Dit helpt allemaal om te voorkomen dat je bloeddruk de pan uit rijst. Laat verder regelmatig je bloeddruk checken bij de huisarts, zo’n één keer per jaar. Kijk voor meer tips en informatie op de website van de Hartstichting.
[/services][/services_wrap]Wat kun je doen als je klachten hebt?
‘Je kunt ermee naar je huisarts. Helaas hebben huisartsen weinig ervaring met klachten die bij de overgang horen. Veel huisartsen schrijven dan de anticonceptiepil voor. Of, als de vrouw al aan de pil is, ze laten haar de pil doorslikken. Vaak zelfs tot haar zesenvijftigste. Verder weten veel huisartsen het eigenlijk niet. De meesten vinden ‘die hormoonpillen’ gevaarlijk. Maar daarmee zeg je eigenlijk: zoek het maar uit. Dan laat je die vrouw in de kou staan. Met het lang doorslikken van de anticonceptiepil zit je al snel aan overdosering. De anticonceptiepil remt namelijk de eisprong, wat na de menopauze niet meer nodig is.’
Wat kun je dan beter doen in plaats van het doorslikken van de anticonceptiepil?
‘Je kunt dus veel beter met een hormoontherapie de lichaamseigen hormonen op een laag pitje zetten en gelijkmatig houden, dan overdoseren met de anticonceptiepil. Wat ook vaak voorkomt is dat de huisarts voor twee nachten per week een slaapmiddel geeft. Dat is alleen maar symptoombestrijding en dat vind ik weer een vorm van onderbehandelen. Bedrijfsartsen zien ook vaak over het hoofd dat de vrouw in de overgang zit. Dat komt omdat ze daar niet naar vragen, maar ook omdat de vrouwen het niet willen hebben over de overgang uit angst hun baan kwijt te raken.’
“De overgang is altijd een periode van verwarring en verandering”
Jij bent dus tegen het doorslikken van de pil om overgangsklachten te verminderen?
‘Ik ben er niet vóór. Wel natuurlijk als anticonceptiemiddel of als je het als cyclusregulatie gebruikt. Veel vrouwen krijgen de anticonceptiepil in de overgangsleeftijd voorgeschreven om de heftige bloedingen tegen te gaan. Je moet dan wel af en toe een periode stoppen om erachter te komen of je nog wel ongesteld wordt. Maar de pil alleen maar gebruiken tegen overgangsklachten, vind ik echt geen goed idee.’
Wat doe je als je huisarts je niet verder helpt?
‘Dan kun je terecht bij een overgangskliniek. Hier krijg je wel goede informatie en ook begeleiding van een overgangsconsulente: een verpleegkundige met een aanvullende opleiding speciaal gericht op de overgang. De meeste consulenten zijn aangesloten bij de Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulenten (vvoc). Je consult wordt door vrijwel alle zorgverzekeraars geheel of gedeeltelijk vergoed als je aanvullend verzekerd bent. Je kunt zonder verwijzing van de huisarts een afspraak maken.’
De algemene tendens is dat je ‘het’ maar gewoon moet dragen. Hoe zie jij dat?
‘Iedere vrouw gaat anders door de overgang heen. Je weet nooit welke klachten je te wachten staan. Vergelijk het met een bevalling. Je kunt het van tevoren compleet medicaliseren. Maar je kunt het ook even aanzien en als je het echt niet meer trekt, om verlichting vragen.’
Bij wie?
Als het te zwaar wordt, stap dan naar een overgangsconsulente of naar de huisarts. Informatie en begeleiding helpen enorm. De overgang is altijd een periode van verwarring en verandering. Daarnaast heeft het heel erg te maken met hoe je leven eruitziet. Als jij voldoende tijd hebt om overdag bij te komen, komt het wat minder nauw dan wanneer je voor je werk elke dag fit en alert moet zijn.’
[services_wrap][services columns=”” align=”” image=”” title=”” ]Menopauzespreekuur
Steeds meer huisartsen en ziekenhuizen bieden menopauzespreekuren aan: vaste tijden waarop informatie en advies wordt gegeven over de overgang. Je kunt tijdens zo’n spreekuur met je overgangsvragen terecht bij een verpleegkundige of gynaecoloog. Informeer eens bij je huisarts of er bij jou in de buurt zo’n spreekuur. [/services][/services_wrap] [services_wrap][services columns=”” align=”” image=”” title=”” ]
Wie is Monique Brood-Van Zanten?
Monique is arts, gespecialiseerd op het gebied van endocrinologische gynaecologie. Ze is verbonden aan het Amsterdam UMC en Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis. Na haar studie geneeskunde is ze zich gaan verdiepen in de werking van vrouwelijke hormonen, met name in de overgang. Als hormoonspecialist houdt ze menopauzespreekuren en ze werkt mee aan landelijke richtlijnen voor zorg aan vrouwen in de overgang. [/services][/services_wrap]
Lees ook: De fases van de overgang: premenopauze – menopauze – postmenopauze
Lees ook: Waar kun je terecht met overgangsklachten?
Lees ook: Ben ik in de overgang of niet?
Lees ook: Natuurlijke kruiden tegen overgangsklachten
Lees ook: De voordelen en nadelen van hormoontherapie
